اصول نورپردازی اداری و اهمیت روشنایی در محیط کار

محیط اداری از جمله مهم‌ترین فضاهای شهری به شمار می‌رود. بسیاری از امور روزمره ما و بسیاری از دیگر شهروندان و کسب و کارها به محیط‌های اداری گره خورده است. کارمندان یک محیط اداری بخش حائز اهمیت دیگر این فضاها هستند. کارفرمایان در محیط‌های اداری همیشه سعی دارند با فراهم کردن شرایط لازم برای کارمندان، امکان بهبود شرایط کاری آنان را فراهم کنند.

نورپردازی اداری مانند پارتیشن شیشه ای مدرن یکی از همین شرایط محیط کار است که برآورده کردن آن می‌تواند علاوه بر زیباسازی فضای کار، راندمان کاری کارمندان را نیز به شکل قابل توجهی افزایش دهد. در این مقاله قصد داریم به اصول نورپردازی اداری و اهمیت روشنایی در محیط کار بپردازیم. اگر شما هم قصد دارید کارایی و زیبایی محیط کار خود را با چند اقدام ساده و کم‌هزینه ارتقا دهید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

اصول نورپردازی اداری

برای آن که نورپردازی اداری جلوه بهتری داشته باشد و بتواند نیازهای تمام افراد در محیط کار را برآورده کند، باید مطابق با اصول مشخصی انجام شود. این اصول با تلفیقی از علوم مختلف تدوین شده‌اند و استفاده از آنها به طور علمی می‌تواند کیفیت نورپردازی اداری را چندین برابر کند. در ابتدا لازم است بدانید که اصول نورپردازی با سه هدف اجرا می‌شوند:

1. تامین نور کافی برای کارمندانی که قرار است ساعت‌ها در محیط کار خود مشغول باشند.
2. تامین نور کافی برای ارباب رجوع و افرادی که از بیرون وارد فضای اداری می‌شوند.
3. بهینه‌سازی مصرف انرژی برای کاهش هزینه‌های محیط کار

با توجه به این اهداف، مواردی که در ادامه بررسی می‌کنیم را می‌توانیم به عنوان اصول نورپردازی اداری نام ببریم.

ارگونومی

ارگونومی طبق تعریف به اصول علمی برای تطبیق محیط و بدن انسان گفته می‌شود. اصول ارگونومی در بسیاری از ساخته‌های روزمره نظیر میز و صندلی، کفش و حتی صفحه کلید رایانه به کار گرفته می‌شوند. این اصول در مورد نورپردازی اداری هم وجود دارند. نورپردازی ارگونومیک نوع خاصی از نورپردازی است که شرایط محیط کار را برای کارمندان و کاربران فضا مناسب‌تر می‌کند.

مطابق اصول ارگونومی، نورپردازی اداری نباید منجر به خستگی چشم افراد حاضر در محیط شود. برای رسیدن به این هدف، نور نباید به صورت مستقیم به چشم کارمندان بتابد و زاویه آن باید کاملا تنظیم شده باشد. به غیر از زاویه، سایه نور نیز اهمیت دارد. نور نباید به شکلی روی میز کار کارمند بتابد که سایه آن منجر به مزاحمت شود.

رنگ نور

یکی دیگر از اصول نورپردازی اداری این است که نور هیچ محیطی به صورت کاملا یکنواخت نباشد. توصیه می‌شود تلفیق هماهنگی از رنگ‌های زرد و سفید در محیط به کار گرفته شود و اگر امکان استفاده از هر دو رنگ فراهم نبود، حتی الامکان از نور کاملا زرد استفاده نشود زیرا نور زرد منجر به تغییر رنگ اجسام می‌شود و برای چشم نیز تا حدی آزاردهنده‌تر است.

بهره‌گیری از نور طبیعی

نور طبیعی به عنوان یک فرشته نجات برای فضاهای مختلف آموزشی، اداری و تجاری شناخته می‌شود. از آنجا که اغلب فضاهای اداری صرفا در مدت روز فعال هستند و شب‌ها تعطیل خواهند بود، توصیه می‌شود فضا به شکلی طراحی شود که نور طبیعی در روزهای آفتابی بتواند نیاز محیط به نور مصنوعی را از بین ببرد.

در این راستا، پارتیشن شیشه ای مدرن می‌تواند کمک زیادی به طراحی محیط اداری داشته باشد. پارتیشن شیشه ای دیوارهایی با ارتفاع دلخواه در فضا ایجاد می‌کند که ضمن ایجاد محیط‌های جدید بدون نیاز به دیوارکشی، رفت و آمد نور طبیعی در محیط را مختل نمی‌کند. کافیست یک پنجره نورگیر در فضا وجود داشته باشد تا بتوانیم بخش زیادی از فضا را با نور همین پنجره نورپردازی کنیم.

اجرای پارتیشن شیشه ای همچنین می‌تواند بهره‌وری فضا را نیز افزایش دهد. با استفاده از پارتیشن می‌توانیم به کمک فضاهای اصطلاحا پرت و بلااستفاده یک محیط، محیط‌های جدیدی تعریف کنیم که برای گسترش فضاهای اداری بسیار مفید خواهند بود. جالب است بدانید که شیشه‌هایی که امروزه برای پارتیشن‌بندی به کار گرفته می‌شوند اغلب مقاومت بسیار بالایی دارند و مثل شیشه‌های قدیمی شکننده و خطرناک محسوب نمی‌شوند.

با توجه به این موضوع، می‌توانید بدون نگرانی بابت شکستگی شیشه‌ها به دیوار شیشه ای سکوریت یا لمینت به عنوان شیشه‌های مقاوم فکر کنید. امروزه پارتیشن‌های شیشه‌ای هم با شیشه ساده و هم با شیشه طرح دار تولید می‌شوند که پارتیشن شیشه ای طرح دار بیشتر در فضای منزل و پارتیشن ساده در محیط اداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انتخاب درست محل نصب نور

در نورپردازی اداری، انتخاب درست محل نصب منابع نور نیز از اهمیت بالایی برخوردارند. در این راستا، باز هم باید به جهت تابش نور روی میز کارمندان توجه داشته باشید زیرا نور مایل می‌تواند با ایجاد سایه یا تابش به چشم کارمندان از ارگونومی نورپردازی شما بکاهد.

توصیه می‌شود نورپردازی در فضای اداری به هیچ وجه روی دیوارها انجام نشود و تمام لامپ‌ها روی سقف نصب شوند. همچنین بهتر است برای یک اتاق محصور با دیوار به جای استفاده از یک لامپ با نوردهی بالا، از چند لامپ با نوردهی پایین‌تر استفاده کنید تا سایه‌های محیط را کاهش دهید.

تلفیق نور سرد و گرم

در یک فضای اداری، دمای کل نور محیط نباید از ۲۵۰۰ کلوین بیشتر شود. بهتر است ترکیب رنگ‌ها را طوری انتخاب کنید که تناسب مناسبی بین رنگ‌های سرد و گرم تولید شود و به این ترتیب، هم تنوع بیشتری به فضا ببخشید و هم از بیش از حد گرم یا سرد شدن محیط کار جلوگیری نمایید.

توجه به ارتفاع سقف

هر چند در قسمت‌های قبل گفته شد که نور در محیط اداری ترجیحا نباید از سمت دیوارها بتابد اما در صورتی که ارتفاع سقف بسیار بلند باشد به طوری که نور لامپ از روی سقف به درستی زمین را روشن نکند، باید از روش‌های دیگری برای نورپردازی استفاده کنید.

توجه به سادگی

هدف از نورپردازی اداری صرفا تامین روشنایی به بهترین و بهینه‌ترین شکل است. به همین دلیل، استفاده از هر نوع المان روشنایی تزئینی از قبیل لوستر و حباب لامپ کاملا غیراصولی تلقی می‌شود. شاید استفاده از یک لوستر کوچک تاثیر زیادی در کیفیت نورپردازی نداشته باشد اما تناسبی با محیط اداری نخواهد داشت (برای درک بهتر این عدم تناسب، می‌توانید استفاده از کراوات برای لباس خواب را به عنوان یک مثال در نظر بگیرید!)

بررسی شدت تابش مناسب

هر لامپی شدت تابش مخصوص به خود را دارد. همانطور که گفتیم، بهتر است به جای استفاده از یک لامپ با شدت تابش بالا، چند لامپ با شدت تابش معمولی را در نظر بگیرید. به علاوه، توصیه می‌شود از لامپ‌های فلوئورسنت هم کمتر استفاده کنید زیرا تابش این نوع لامپ برای چشم آزاردهنده است.

استفاده از لامپ‌های مناسب

برای نورپردازی اداری به شکل اصولی، انتخاب لامپ می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد. انتخاب صحیح و اصولی لامپ‌ها می‌تواند شرایط را برای اجرای سایر اصول نیز فراهم کند. علاوه بر دقت در انتخاب رنگ لامپ‌ها برای ایجاد کنتراست مناسب، موارد زیر نیز می‌توانند اهمیت بالایی داشته باشند:

• دقت در انتخاب شدت نور لامپ
• دقت در انتخاب مصرف انرژی لامپ
• توجه به تعداد لامپ‌های مورد نیاز با توجه به سیم‌کشی برق محیط

بررسی محل نصب چراغ‌ها

محل نصب لامپ‌ها در نورپردازی اداری از اهمیت بالایی برخوردار است. لامپ‌ها را طوری نصب کنید که تمرکز نور روی قسمت‌های تاریک‌تر باشد. در صورتی که از پارتیشن یا دیوار شیشه ای سکوریت استفاده کنید، نور از شیشه به آسانی عبور می‌کند اما با هر بار عبور از شیشه، شدت آن تا حدی کاسته می‌شود. تمام این نکات را باید در نظر داشته باشید و بر مبنای آنها، بهترین شکل از نورپردازی را طراحی و اجرا نمایید.

جمع بندی

نورپردازی اداری شامل مجموعه‌ای از نکات تکمیلی در مورد نحوه نوردهی یک محیط اداری هستند که به کارآمدتر کردن یک محیط از طریق نورپردازی منجر می‌شوند. در این مقاله به بررسی ۱۰ نکته برای بهبود کیفیت نورپردازی اداری پرداختیم که استفاده از آنها هم محیط کار زیباتری برای شما مهیا می‌کند و راندمان کاری کارمندان را افزایش می‌دهد.